ژانویه
در خودروها برای انتقال قدرت موتور به چرخ ها از گیربکس استفاده می کنند. به طور کلی گیربکس ها به دو دسته تقسیم می شوند:
الف) دستی یا دنده ای
ب) اتوماتیک
برای کارکرد صحیح و بدون مشکل تعویض دنده ها در گیربکس و همچنین نرم کار کردن و بدون سر و صدا دنده عوض شدن نیاز به روغن مخصوصی است که در خودروهای دنده ای بیشتر از آن به اسم واسکازین نام می برند و در خودروهای اتوماتیک از آن به نام روغن گیربکس استفاده می شود. روغن گیربکس از اهمیت بسیار زیادی در سلامت و افزایش طول عمر مفید گیربکس برخوردار است. در ادامه سعی خواهیم داشت که نگاهی به نحوه عمکلرد و کاربرد این روغن در خودرو داشته باشیم.
روغن گیربکس در گیربکس و دیفرانسیل خودرو کاربرد دارد که از چرخ‌دنده‌ها و متعلقات آن‌ها محافظت می‌کند.
جعبه دنده قطعه ای است که در آن دو شافت و میله به همراه دنده های مختلف یافت می شود. هنگامی که شما موقعیت دنده را تغییر می دهید، انتقال قدرت در این سیستم انجام می شود و دنده ها را درگیر می کند. درگیر شدن دنده ها خود موجب تولید حرارت، اصطکاک قطعات با یکدیگر و همچنین ایجاد قدرت می شود.
خودروها دارای جعبه دنده‌ای هستند که دو محور را به هم متصل می‌کند. روغن گیربکس وظیفه تبدیل نیروی موتور و انتقال آن به چرخ‌ها را بر عهده دارد و به چرخ‌ها اجازه می‌دهد با سرعت‌های مختلف بچرخند.
این قسمت از خودرو دیفرانسیل نامیده می‌شود و برای عملکرد صحیح آن به روغن کاری نیاز است. مایع دیفرانسیل که روغن دیفرانسیل نیز نامیده می‌شود، روغن کاری و خنک کننده دیفرانسیل خودرو را تامین می‌کند. این مایع برای محافظت از سطوح فلزی چرخ دنده در برابر اصطکاک و جلوگیری از گرم شدن بیش از حد و سوختن وجود دارد.
یادتان باشد برخی از خودروها دیفرانسیل جلو و برخی دیگر دارای دیفرانسیل عقب هستند. برخی خودروها از روغن دنده مصنوعی استفاده میکنند.
کاربرد روغن واسکازین چیست؟
روغن واسکازین وظایف زیادی دارد. نه تنها برای کاهش اصطکاک قطعات را روغن کاری می‌کند، بلکه سیستم جعبه دنده را خنک می‌کند و ضربه‌های وارد شده به جعبه دنده را کاهش می‌دهد. علاوه بر این، لرزش را کاهش می‌دهد، از خوردگی جعبه دنده محافظت می‌کند و سیستم دنده را پاکسازی و تمیز می‌کند. باید توجه داشته باشید که پارامتر‌های روغن باید با خودروی شما سازگار باشد.
از روغن گیربکس‌های مختلفی برای اتومبیل‌های شهری، ماشین مسابقه‌ها و وسایل نقلیه تجاری سبک با بار سنگین استفاده می‌شود. همچنین روغن نباید کف کند و واشر و اجزای غیرفلزی را تحت تاثیر قرار دهد؛ بلکه باید بدون توجه به دمای محیط وظایف خود از جمله روان کاری را به درستی انجام دهد. یکی از علایمی که احتمال نیاز به تعویض روغن واسکازین و یا گیربکس باشد، می توان به احساس تقه یا ضربه در هنگام تعویض دنده اشاره کرد. توجه شود که چک کردن روغن گیربکس می بایستی توسط افراد ماهر انجام گیرد.
چه علائم رایجی نشان می‌دهد که ممکن است نیاز به تعویض روغن دیفرانسیل/دنده داشته باشید؟
روغن دنده به ذرات فلزی یا سایر مواد آلوده است.
دیفرانسیل وظیفه انتقال نیرو از موتور به گیربکس و چرخ‌ها و کنترل میزان نیرو به هر چرخ را بر عهده دارد. مانند بسیاری از جنبه‌های وسیله نقلیه شما، دیفرانسیل نیز به روغن نیاز دارد تا به عنوان روان کننده عمل کند. روغن دیفرانسیل به دیفرانسیل اجازه می‌دهد تا به آرامی و یکنواخت حرکت کند، که به خودرو اجازه می‌دهد به ارسال نیرو به چرخ‌ها ادامه دهد. اگر روغن دیفرانسیل قدیمی باشد، ممکن است به مواد زائد و براده‌های فلزی آلوده شده باشد. این آلودگی دائماً با دیفرانسیل تماس پیدا می‌کند که می‌تواند باعث آسیب طولانی مدت شدید به دیفرانسیل شود.
سپتامبر
تا قبل از تولید خودروهای اتوماتیک، رانندگی در خیابان های شلوغ به مسئله ای طاقت فرسا تبدیل شده بود اما امروزه با تولید خودروهای اتوماتیک این موضوع به مسئله ای قابل حل تبدیل شده است. گفته می‌شود، با افزایش ترافیک در جاده‌ها، تعداد افرادی که با دنبال خرید خودروهایی با گیربکس اتوماتیک هستند، نیز در حال افزایش است.
امروزه مردم به سمت راحتی تمایل دارند و وقتی در ترافیک می مانند تمام چیزی که می‌خواهند این است که از شر کلاچ خلاص شوند بنابراین، اگر قصد دارید اولین اتومبیل خود را با گیربکس اتوماتیک بخرید، کارشناسان پویش خودرو چند نکته ساده را برایتان آورده اند تا بدانید قبل از اینکه پشت فرمان بنشینید چه کارهایی باید انجام دهید.
با تمایل مردم به رانندگی با خودروهای دنده اتوماتیک بحث استفاده صحیح از این خودروها بسیار مطرح شد . دلیل اصلی این موضوع هم هزینه های بسیار سنگین تعمیر گیربکس در این قبیل خودروها می باشد.
این چند مورد برای افرادی آورده شده است که با اکنون خودرویی با گیربکس دستی دارند؛ پس از رانندگی با اتومبیل با گیربکس دستی، رانندگی با خودرو گیربکس اتوماتیک کمی زمان نیاز دارد چرا که پای چپ دیگر در این خودروها استفاده نمی شود.
اما سوالی که پیش می آید این است که چرا دیگر پای چپ مورد استفاده نیست؟. برای فشار دادن کلاچ و ترمز، هر دو به نیرو‌های مختلفی نیاز دارند که ترمز نیز به نیروی کمتری نیاز دارد؛ بنابراین، اگر ترمز را با پای چپ فشار دهیم، تمایل داریم همان با همان فشار کلاچ را بگیریم.
گیربکس اتوماتیک در اتومبیل مطمئناً کار رانندگی را راحت می کند، اما این راحتی کمی ایراد دارد. یعنی شما باید کمی برنامه ریزی کنید، در قدم اول باید بدانید که یک گیربکس اتوماتیک در مقایسه با اتومبیل دارای گیربکس دستی کمی کند است.
در خودروهای با گیربکس دستی ما باید زمان درست بین تعویض دنده را بدانیم و آن را کنترل کنیم. اما صحبت از اتوماتیک است که کمی گنگ است، زیرا این تعویض دنده در خودروهای با گیربکس اتوماتیک به میزان ورودی فشار گاز بستگی دارد. همانطور که پدال گاز را فشار می‌دهیم، پاسخگویی به ورودی کمی طول می‌کشد.
یک نکته خوب برای کسانی که از یک ماشین با گیربکس دستی به یک ماشین با جعبه دنده اتوماتیک تغییر میکنند این است که فکرتان را درگیر پای چپ نکنید. اگر باید با پای راست ترمز را فشار دهید، پس باید با پای چپ خود چه کار کنید؟ بهترین کار این است که به آن استراحت دهید.
در شرایط اضطراری، مغز فکر می کند که همچنان پشت خودرو با گیربکس دستی هستیم و هنگام پایین آوردن سرعت خودرو مجبور به فشار دادن کلاچ هستیم. در بعضی مواقع این امر منجر به فشار دادن پدال ترمز با پای راست می‌شود که اثرات منفی دارد.
برای رانندگی با خودرو اتوماتیک باید بدانید که با دنده آن چطور باید کار کنید. باید موقعیت دنده را در اتومبیل با گیربکس اتوماتیک به خاطر بسپارید. در رانندگی با خودروهای اتوماتیک باید بدانید که کلمات نوشته شده کنار دنده به چه معناست و به موقع از آن استفاده کنید.
D- رانندگی: برای رانندگی مستقیم ماشین.
N-Neutral: این مورد مشابه حالت خنثی در اتومبیل دستی است. دنده‌ها درگیر نیستند.
P- پارک: دقیقاً مانند حالت خنثی است، اما دنده‌ها قفل شده اند تا ماشین نتواند حرکت کند.
R-Reverse: برای رانندگی با دنده عقب ماشین .
با دانستن این نکات عمر گیربکس خودرو را افزایش دهید: در ترافیک سنگین که خودرو متوقف می‌شود و یا با سرعت پایین حرکت می‌کند، از دنده یک که معمولا با حرف L نشان داده می‌شود استفاده کنید. پس از باز ترافیک دنده را در حالت D قرار داده و به رانندگی ادامه دهید. تعویض مکرر دنده از یک به دو و برعکس، سبب گرم شدن گیربکس و بهم خوردن تنظیم آن در بلند مدت می‌شود. حمل بار و سنگین کردن خودرو، عمر قطعات گیربکس را کم می‌کند.
مه
ماشین شما معمولا هنگامی که گیربکس شروع به خراب شدن می کند به شما می گوید. هر چه زودتر وسیله نقلیه را پیش یک متخصص خودرو ببرید، شانس بیشتری برای جلوگیری از هزینه بازسازی کامل برای شما در بر خواهد داشت. کلید این است که علائم را زمانی که رخ می دهد نادیده نگیرید.
سیستم گیربکس بخشی جدایی ناپذیر از یک وسیله نقلیه است و باید برای جلوگیری از خسارات و یا تعمیر هر چند وقت یکبار توسط یک تعمیرگاه تخصصی گیربکس بررسی شود. کارشناسان پویش خودرو در اینجا چند علامت هشدار دهنده را که نشان می دهد ماشین شما ممکن است نیاز به تعمیرات داشته باشد را به شما گوش زد میکنند:
گیربکس اتوماتیک:
در گیربکس اتوماتیک، گیربکس اتوماتیک است یعنی به صورت خودکار دنده ها را با توجه به سرعت وسیله نقلیه تغییر می دهد. این نوع گیربکس تغییر دنده ها را خودش تنظیم می کند و راننده را از تغییر دنده های دستی رها می سازد.
گرمایش بیش از حد:
گرمایش بیش از حد، یکی از بدترین مشکلاتی است که گیربکس می‌تواند دچار شود، برای همین توصیه شده که قبل از اتفاق جلوی آن گرفته شود. گرم شدن بیش از حد باعث بد کار کردن قطعات بخصوص شیربرقی گیربکس و همچنین کاهش عمر کلی آن‌ها خواهد شد. جای تعجب ندارد که همیشه به افراد می‌گویند که روغن گیربکس را تعویض کنند، زیرا روغن گیربکس نیروی حیات گیربکس است.
در یک مفهوم، بدون روغن گیربکس هیچ گیربکس اتوماتی هم وجود نخواهد داشت زیرا عملکرد آن‌ها در هم تنیده شده است. اگرچه گفتن اینکه گیربکس اتوماتیک بیش از حد داغ کرده دشوار است، اما بهترین راه برای انجام این کار چک کردن روغن است. گرم شدن بیش از حد اغلب حاصل ناکارآمدی روغن است، بنابراین به دنبال علائمی نظیر سطح پایین روغن، کثیفی، یا سوختگی روغن باشید. هر کدام از این‌ها می‌توانند نشانه‌ای از مشکلات گیربکس اتوماتیک باشند، که به معنای این است که باید خیلی سریع روغنتان را عوض کنید.
راه های زیادی برای تشخیص خرابی در گیربکس های اتوماتیک وجود دارد. احتمالاً اصطلاح تقه زدن را شنیده باشید. تقه زنی اتفاقی است که در گیربکس های اتومات گاهی پیش می آید. شنیدن صدای تقه و حرکت های تقه مانند خودرو نشان دهنده این اتفاق است. یکی از راه های خرابی شیربرقی گیربکس های اتوماتیک همین احساس تقه زدن گیربکس است. همچنین این امکان وجود دارد که در هنگام رانندگی متوجه گاز خوردن الکی خودروی خود شده باشید. این گاز خوردن های بیهوده را نیز باید کاملاً جدی بگیرید. زیرا می تواند یکی از نشانه های خرابی گیربکس اتوماتیک باشد. ضمن اینکه اگر گیربکس شما به خوبی عمل نکند چراغ مخصوص به گیربکس در خودروی شما روشن می شود. بهتر است به محض روشن شدن این چراغ به یک تعمیرکار با تجربه مراجعه کنید.
علائم خرابی گیربکس اتوماتیک 206
در ساختمان گیربکس های اتومات پژو 206 نیز از یک چراغ گیربکس استفاده شده است. اگر در هنگام رانندگی متوجه روشن شدن این چراغ شدید می توانید احتمال خرابی گیربکس تان را بدهید. این خرابی البته می تواند دلایل متفاوتی داشته باشد. از عملکرد ناصحیح روغن گیربکس گرفته ( تقه زدن ) تا نحوه عملکرد سیستم کنترل داخلی گیربکس. همچنین اگر احساس کردید 206 شما در هنگام توقف (مثلاً پشت چراغ قرمز) بیهوده گاز می خورد، می توانید این را از علائم خرابی ساختمان گیربکس به حساب بیاورید. در هنگام رانندگی هایی که نیاز به تعویض دنده های پیاپی دارد نیز می توانید نسبت به خراب بودن گیربکس اطلاعاتی را به دست بیاورید.
تعویض دنده در این گونه موارد باید به طور صحیحی انجام گیرد. تقه زدن گیربکس را نیز می توانید در هنگام رانندگی با گیربکس های خراب متوجه شوید. به طور کلی پیشنهاد ما این است که اگر با هرکدام از این موارد گفته رو به رو شدید در سریع ترین زمان ممکن به تعمیرکار مراجعه کنید.
علائم عیب یابی در پژو 206 اتوماتیک (تیپ 6، SD V9) و پژو 207
روشن شدن و چشمک زدن * , S (دکمه اس و برف Sport-Snow)
روشن شدن نمایشگر S و * با صدای بوق اخطار، به معنی وجود اشکال در گیربکس است (نه لزوما فقط شیر برقی)، در اغلب مواقع یکی از موارد زیر علت آن هستند:
- ضعیف یا خراب شدن شیر برقی. که در این حالت گیربکس به دنده 3 رفته و از آن خارج نمی شود، مگر با خاموش و روشن شدن خودرو.
- رسیدن شمارنده روغن گیربکس به حدی که باید تعویض شود (گیربکس اتوماتیک مجهز به شمارنده ای است که بسته به فشار وارده به گیربکس، استهلاک و زمان تعویض روغن آن را تعیین می کند)، که در این حالت عملکرد گیربکس عادی است، اما با خاموش روشن شدن خودرو، چراغ S و * خاموش نمی شوند.
- کمتر یا بیشتر شدن فشار روغن از محدوده تعیین شده.
- موارد دیگر نادر هستند:
مه
گیربکس از قطعاتی به‌هم پیوسته تشکیل شده است که عملکردشان به هم وابسته است. سازوکار گیربکس طوری است که اگر هر بخش از آن خراب شود یا آسیب ببیند، کل سیستم با مشکل مواجه می‌شود. به همین دلیل نیاز است تا با علائم خرابی گیربکس آشنا شوید و به موقع برای رفع آن اقدام کنید.
۱۱ علامت خرابی گیربکس که باید جدی بگیرید
۱. اگر هنگام حرکت صدای دنگ‌دنگ یا وزوز می‌شنوید
اگر از اتومبیل‌تان در هنگام حرکت، صدای وزوز یا دنگ‌دنگ (کلانک) می‌شنوید، نشانه مشکلی در گیربکس است. این صدا را اصلا نادیده نگیرید، زیرا هرچه دیرتر اقدام کنید آسیب بیشتری به سایر اجزای آن وارد خواهد شد.
– دلایل
۲. اگر گیربکس دیر عمل می‌کند
– دلایل
۳. اگر بوی سوختگی از خودرو حس می‌کنید
– دلایل
همیشه سطح و وضعیت روغن گیربکس را بررسی کنید. بااین‌حال اگر این اتفاق افتاد، نگران نشوید؛ فقط سریع‌تر ماشین را نزد مکانیک ببرید.
۴. اگر از زیر ماشین مایع نشت می‌کند
رنگ روغن گیربکس قرمز است، بنابراین اگر لک قرمز روی مقوا می‌بینید روغن گیربکس نشتی دارد. نشت روغن از گیربکس می‌تواند به آسیب‌دیدگی شدید چرخ‌دنده‌ها منجر شود. بااین‌حال برخی روغن‌های گیربکس هستند که قرمزرنگ نیستند. در این صورت می‌توانید ماشین را به مکانیک نشان دهید تا با ابزار‌های پیشرفته‌تری محل نشت مایع را پیدا کند.
– دلایل
۵. اگر دنده به‌سختی جا می‌رود
اما درباره ماشین‌های دنده اتومات، تغییر شدید و ناگهانی دنده به دنده دیگری که نتوانید تشخیص دهید می‌تواند نشانه خرابی گیربکس باشد.
– دلایل
۶. اگر ماشین در حالت خلاص است، ولی سروصدا می‌کند
– دلایل
۷. اگر چراغ‌های چک موتور روشن می‌شوند
– دلایل
۸. اگر پدال کلاچ درست کار نمی‌کند
– دلایل
اگر کلاچ زیاد بالاست، ممکن است دیسک یا صفحه کلاچ فرسوده باشد و نیاز به تعویض داشته باشد.
۹. اگر ماشین لرزش دارد و دور موتور بالا می‌رود
– دلایل
۱۰. اگر خودرو روی دنده است، اما حرکت نمی‌کند
– دلایل
۱۱. اگر اتومبیل‌تان قدرت کافی ندارد
– دلایل
گیربکس قلب خودروی شماست. معمولا یک خرابی جزئی در یکی از اجزای آن می‌تواند کل سیستم را درگیر کند و به سایر اجزای آن آسیب جدی وارد کند. این کار باعث می‌شود هزینه‌های زیادی را متحمل شوید. برای جلوگیری از این مشکل، به‌محض مشاهده علائم خرابی گیربکس برای رفع آن اقدام کنید.