آگوست
عضو هیئت رئیسه اتاق بازرگانی ایران و فرانسه معتقد است که شرکتهای فرانسوی تمایل به حضور دوباره در بازار ایران دارند، بنابراین مترصد هستند که اگر فضا آماده شود، فعالیتهای خود را آغاز کنند.
شاید قفل فرانسوی خودروسازی ایران باز شود؛ این شک بلافاصله پس از اولین تماس تلفنی رئیسجمهور ایران با رئیسجمهور فرانسه بیشتر شد. 5 روز پیش، یعنی روز دوشنبه هفتهجاری ابراهیم رئیسی با امانوئل مکرون گفتوگوی تلفنی یکساعته داشت و علاوه بر اینکه محور اصلی مکالمه تلفنی آنها، مسایل سیاسی و منطقهای بود، روی تعمیق روابط سیاسی، اقتصادی و تجاری نیز تاکید شد.
در این تماس تلفنی، رئیسی از توسعه روابط با فرانسه براساس منافع مشترک و احترام متقابل صحبت و بر توسعه روابط دو کشور به ویژه در زمینههای اقتصادی و تجاری تاکید کرد. رئیسجمهور فرانسه نیز خواستار تدوام گفتوگوها بین تهران و پاریس با هدف عمیقتر شدن روابط دوجانبه شد. مکرون همچنین تاکید کرد که فرانسه به دنبال راهحلی برای احیای برجام بودجه و امیدوار است مذاکرات در این مورد دوباره آغاز شود.
این روزنه امید در شرایطی است که پس از خروج امریکا از برجام، شرکتهای فرانسوی بازار ایران را ترک کردند؛ به خصوص در حوزه خودرو که دست خودروسازان ایرانی را در پوست گردو گذاشتند.
پس از برجام شرکتهای زیادی از فرانسه به ایران آمده بودند و شروع به سرمایهگذاری مستقیم در کشور کرده بودند. پژو و رنو، دو خودروساز شناخته شده در این قالب بودند. حتی رنو برنامه افزایش سرمایهگذاری تا یک میلیارد دلار را در همان دوره به ایران ارائه کرده بود. از جمله شرکتهای خودروسازی که پس از این تصمیم دونالد ترامپ از ایران خارج شدند، میتوان به پژو، سیتروئن و رنو از فرانسه، اسکانیا و ولوو از سوئد و هیوندایی و کیا از کره اشاره کرد.
با این وجود، شاید به زودی قفل بازگشت شرکتهای خارجی به اقتصاد ایران باز شود و با توجه به اینکه حوزه فعالیت اصلی فرانسویها در اقتصاد ایران، صنایع خودرو و نفت است، طبعا در صورت برقراری روابط اقتصادی قوی بین دو طرف، این دو صنعت از شکلگیری این ارتباط نفع اصلی را خواهند برد.
رنو اصلا از ایران نرفته است!
محمدرضا نجفیمنش، عضو هیئت رئیسه اتاق بازرگانی ایران و فرانسه درباره احتمال بازگشت خودروسازان فرانسوی میگوید: خودروسازان فرانسوی که درباره آنها صحبت میکنیم، رنو و پژو هستند که رنو اصلا از ایران نرفته است، یعنی دفتر این شرکت هنوز در ایران هستند و مترصد هستند که اگر فضا آماده شود، فعالیتهای خود را آغاز کنند.
وی با اشاره به اجبار آمریکا برای خروج شرکتها از ایران میافزاید: با توجه به اینکه رفتن آنها به میل و اختیار خودشان نبوده است و تحت فشار قلدری مثل ترامپ بود که این شرکتها را وادار کرد که از ایران خارج شود، بنابراین اگر شرایط مهیا شود، به نظر من ادامه همکاری مشکلی ندارد، بلکه خوب هم هست.
عضو هیئت رئیسه اتاق بازرگانی ایران و فرانسه با تاکید بر ضرورت بالا بردن ظرفیت داخلیسازی تصریح میکند: نکته اینجاست که این بار فقط ما باید بیشتر دقت کنیم که اگر فضا باز شد، بیشتر به سمت داخلیسازی حداکثری برویم. اگر ما بیش از ۹۰ درصد قطعات خودرو را بتوانیم در ایران تولید کنیم، هیچگاه تحریم نخواهیم شد.
نجفیمنش در بخش دیگری از صحبتهایش با اشاره به اینکه قرار است وبیناری با انجمن قطعهسازان فرانسه داشته باشیم، عنوان میکند: بعد از تعطیلات تابستان که دو هفته دیگر تمام میشود، این وبینار برگزار میشود و قطعهسازان از طریق آنلاین با یکدیگر صحبتهای اولیه را خواهد داشت. بر این اساس، اگر شرایط فراهم شود، شرکتهای فرانسوی مشکلی با همکاری با ایران ندارند.
دوباره میشود به فرانسویها اعتماد کرد؟
رئیس انجمن صنایع همگن نیرو محرکه و قطعهسازان خودرو در پاسخ به این پرسش خبرگزاری خبرآنلاین که آیا میشود دوباره به شرکتهای فرانسوی اعتماد کرد؟ میگوید: من دوباره میگویم یک زمانی است که این شرکتها با پای خودشان از ایران خارج شدهاند، اما یک زمانی قلدری مثل آمریکا پای روی خرخره آنها گذاشته است. ما باید شرایط را در نظر بگیریم. نهتنها شرکتهای فرانسوی، بلکه شرکتهای دیگر دنیا نیز که با ما کار میکرد، همین اتفاق برایش افتاد.
عضو هیئت رئیسه اتاق بازرگانی ایران و فرانسه با بیان اینکه در حال حاضر شرایط تغییر کرده است، متذکر میشود: ما برای اینکه اتفاق گذشته دوباره تکرار نشود، زمانی که همکاریها مجددا برقرار شد، باید بیشتر به این سمت برویم که میزان داخلیسازی را حداکثری کنیم. دیگر آن زمان اتفاقی برای ما نخواهد افتاد.
نجفیمنش میافزاید: ضمن اینکه در فاصلهای که شرکتهای خارجی ایران را ترک کردند، درست است که یک مقداری با مشکل مواجه شدیم، اما در سال گذشته قطعات خودرو به طور عمده براساس ساخت داخل بنا شد. ما باید این روند را ادامه دهیم.
وی در پایان خاطرنشان میکند: در حال حاضر به طور تقریبی حدود ۷۰ درصد قطعات براساس ساخت داخل است که این میزان را باید به ۹۰ درصد برسانیم و به این ترتیب در حاشیه امنی قرار خواهیم گرفت.
جولای
زمزمههای بازگشت شرکتهای خارجی به خصوص خودروسازان به ایران در صورت احیای برجام و لغو تحریمها، این روزها بیش از گذشته به گوش میرسد و در این بین، عزم رنو برای برگشتن جدیتر از دیگر شرکتها است.
در جلسهای که چندی پیش بین سفیر فرانسه، نمایندگان شرکتهای این کشور از جمله رنو و برخی قطعهسازان و طرفهای ایرانی برگزار شده، طرفین بر سر فعالیتهایشان در ایران پساتحریم، بحث و گفت و گو کردهاند. در این بین، نماینده رنو تاکید کرده که تصمیم این شرکت برای بازگشت به ایران قطعی است. به گفته یک منبع آگاه که نخواست نامش فاش شود، نماینده رنو در این جلسه عنوان کرده تنها مانع بازگشت این شرکت به ایران، بلاتکلیفی برجام و تحریم است و اگر برجام احیا و تحریم لغو شود، رنو بلافاصله باز خواهد گشت.
در کنار رنو، برخی قطعهسازان فرانسوی نیز برای بازگشت به ایران اعلام آمادگی کردهاند، منتها مشکل آنها نیز بلاتکلیفی برجام و تحریم است. در واقع اگر تحریمها به واسطه احیای برجام کنار بروند، برخی قطعهسازان فرانسوی نیز فعالیت خود را در ایران از سر خواهند گرفت. در این بین اما آن طور که منبع آگاه حاضر در جلسه موردنظر به «دنیای اقتصاد» میگوید، فعلا خبری از پژوسیتروئن و برنامه این شرکت در ایران در دوران پساتحریم نیست.
اما عزم جدی رنو برای بازگشت به ایران در شرایطی است که این شرکت در دوران برجام نیز برنامهای خاص و وسیع برای حضور در صنعت و بازار خودروی کشور داشت، با این حال موفق به اجرای آن نشد. رنو میخواست به صورت مستقل در ایران فعالیت کند و حتی قراردادی نیز با سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران و یکی از شرکتهای بخش خصوصی منعقد کرد. رنو در این قرارداد دست بالا را داشت و از سهام اکثریت شرکت مشترک برخوردار بود، اما در نهایت نتوانست برنامهاش را در ایران عملی کند. یکسری کارشکنیها و حاشیهسازیها اجازه نداد رنوی مستقل در ایران شکل بگیرد و سرانجام نیز با اعمال تحریمهای سختگیرانه آمریکا، رنوییها مجبور به ترک کشور شدند، بیآنکه سرمایه خاصی از خود به جا گذاشته باشند.
با وجود این تجربه ناخوشایند اما رنو همچنان هوس حضور در ایران را دارد، مخصوصا اینکه فعلا و تا مدتها احتمالا خبری از هموطنش پژوسیتروئن در کشور نخواهد بود و رنوییها میتوانند در مسیر تبدیل شدن به شریک استراتژیک و اصلی خودروسازی ایران قرار گیرند. گفته میشود رنو با وجود تجربه ناخوشایند در دوران برجام، باز هم قصد دارد به صورت مستقل در ایران فعالیت کند. در برنامهریزی قبلی رنو، تبدیل ایران به هاب صادراتی منطقهای این شرکت نیز جای داشت و گویا این بار نیز خودروساز فرانسوی این موضوع را در برنامههای خود گنجانده است. گفته میشود رنو قصد دارد وانتی مختص بازارهای منطقه تولید و آن را از مسیر ایران صادر کند، هرچند البته بازار داخل را نیز پوشش خواهد داد.