در هر خوردو قطعاتی وجود دارد که علی رغم نقش مهم آن ها در کیفیت کارکرد خودرو طول عمر کوتاهی دارند. این قطعات باید سر زمان مشخص تعویض شوند تا کیفیت عملکرد خودرو حفظ شده و از استهلاک زودرس آن جلوگیری شود. زمان تعویض لوازم مصرفی خودرو وابستگی زیادی به میزان کارکرد خودرو و کیفیت اقلام بکار گرفته شده در خودرو دارد. ما در این مقاله سعی می کنیم تا لیستی از لوازم مصرفی خودرو به همراه زمان تقریبی تعویض آن ها در اختیار شما قرار دهیم. با ما همراه باشید.

لیست لوازم مصرفی خودرو

روغن موتور

اگر در زمان معین روغن خودرو تعویض نگردد باعث آسیب به قطعات داخل موتور می شود. همچنین باعث بیشتر شدن صدا از موتور خودرو می شود.

علائم زمان تعویض روغن موتور 

۱-غلظت روغن کم شده و  رقیق می شود و خاصیت چسبندگی را از دست می دهد.

۲-تغییر رنگ روغن به سیاه شدن و کم شدن روغن موجود در موتور نسبت به چند ماه قبل

۳- بوی سوختگی روغن موتور

زمان تعویض روغن موتور بین ۵۰۰۰ الی ۱۰۰۰۰ کیلومتر است.

روغن ترمز

روغن ترمز وظیفه دارد تا تمام اجزای سیستم ترمز خودرو را به حرکت درآورد. روغن ترمز تحت دمای بالا و فشار بالا کار می کند. این روغن از ماده های غیر قابل تراکم بوده که در هنگام ترمز گرفتن از طریق لوله ترمز به سیلندر های ترمز خودرو با فشار بالا منتقل می شود و در نهایت باعث کم شدن سرعت و یا توقف کامل خودرو می شود.

اگر روغن ترمز در مخزن روغن ترمز خودرو نباشد و یا خاصیت خود را از دست بدهد باعث می شود تا روغن به سیلندرها نرسیده و عمل کم کردن سرعت و یا توقف کامل خودرو صورت نگیرد.

زمان تعویض روغن ترمز بین ۱ الی ۲ سال می باشد. اگر روغن ترمز از حد نصاب خود کمتر باشد می بایست به مخزن اضافه کنید.

روغن هیدرولیک

روغن هیدرولیک باعث روان تر شدن چرخش فرمان و انتقال قدرت به بخش های سیستم هیدرولیکی و فرمان خودرو می گردد.

در صورتی که روغن هیدرولیک در مخزن خودرو خاصیت خود را از دست داده باشد و یا از حدنصاب کمتر باشد باعث سفت شدن فرمان (گردش فرمان) و آسیب رساندن به سیستم هیدرولیکی خودرو می شود.

تعویض روغن هیدرولیک بسته به شکل ظاهری و کیفیت روغن بوده و باید حداقل سالی یکبار انجام گردد.

روغن واسکازین (روغن دنده)

این روغن دارای مواد افزودنی مخصوصی است که از چرخ دنده ها و دیگر متعلقات آن در برابر فشار وارده جلوگیری می کند که باعث روان کردن گیربکس و افزایش عمر مفید قطعات می باشد. دیگر خاصیت این روغن ، کاهش سرو صدا ، کاهش درجه حرارت گیربکس است.

روغن واسکازین معمولا در زمان تعویض دیسک و صفحه کلاچ خودرو تعویض می گردد. این نوع روغن ها برا اساس طرح کیفیت (API) و گرانروی (SAE) به چند دسته تقسیم می شوند.

رنگ روغن واسکازین قرمز است ، اما به مرور زمان تغییر رنگ داده و قهوه ای می شود و غلظت اولیه را ندارد که می بایست تعویض گردد. اگر گیربکس خودرو شروع به کار نکرد بدین معنی است که روغن واسکازین تمام شده (نشت کردن روغن) است.

درصورت نداشتن نشتی روغن واسکازین ، زمان تعویض این روغن بین ۸۰ تا ۱۰۰ هزار کیلومتر است.

فیلتر روغن

وظیفه فیلتر روغن، جذب ذرات معلق درون روغن موتور است که از آسیب دیدن قطعات موتور جلوگیری می کند.

اما به مرور زمان بر اثر جذب ذرات معلق بیش از حد، دیگر نمی تواند ذرات را جذب کند و باعث می شود ذرات موجود در روغن وارد موتور شود.

اگر فیلتر روغن در زمان معین تعویض نگردد ، آلاینده های جامد وارد موتور شده و آسیب های مختلفی به قطعات موتور می زنند . (مخصوصا به پیستون ها و دیواره های سیلندر)

زمان تعویض فیلتر روغن بین ۱۰ تا ۲۰ هزار کیلومتر است.

فیلتر هوا

وظیفه ی این قطعه جلوگیری از ورود مواد خارجی مانند ذرات جامد ، گرد و غبار و … داخل موتور می باشد. بودن فیلتر هوا در خودرو، کیفیت احتراق شمع ها را افزایش دهد.

زمان تعویض فیلتر هوا بسته به شرایط آلودگی هوا تقریبا بین یک الی دو ماه است.

فیلتر اتاق (فیلتر کابین)

وظیفه ی فیلتر اتاق تصفیه ذرات گرفته شده از هوای ورودی داخل سیستم تهویه خودرو است . که در بعضی از خودروها مانند (پژو ۴۰۵ – پژو ۲۰۶) به کار رفته است. ساخت این قطعه از کاغذ (الیافی پلیسه دار) می باشد، که بر اساس نوع خودرو ها دارای ابعاد مختلفی است.

اگر در زمان مشخص فیلتر اتاق تعویض نگردد ، باعث کارایی پایین سیستم تهویه ، اتلاف توان کولر و همچنین باعث کاهش جریان هوای داخل کابین خودرو می شود.
زمان تعویض فیلتر اتاق سالی یکبار است.

فیلتر بنزین (صافی بنزین)

این قطعه وظیفه جذب ذرات و آلودگی های درون بنزین را بر عهده دارد.

اگر در زمان معین تعویض نگردد باعث جلوگیری از رسیدن سوخت خودرو به موتور شده و خودرو روشن نخواهد شد.

زمان تعویض این قطعه متوسط بین ۱۰ تا ۲۰ هزار کیلومتر است.

لنت ترمز

یکی از مهم ترین لوازم مصرفی خودرو لنت ترمز می باشد! وظیغه این قطعه تولید نیروی اصطکاکی مناسب است که انرژی جنبشی چرخ متحرک را گرفته و به انرژی حرارتی تبدیل میکند. و انرژی حرارتی را در فضا پخش کند و باعث می شود از سرعت خودرو کاسته و یا حالت ساکن پیدا کند.

انواع لنت 

۱- لنت دیسکی

۲- لنت کفشکی (لنت کاسه ای)

در لنت ها قطعه ای از جنس فلز نرم می باشند، زمانی که در لنت، ضخامت فلز نرم از حد خود کمتر می شود با دیسک درگیر شده و ایجاد صدا می کند. اگر لنت ها تعویض نگردد باعث می شود دیسک چرخ آسیب ببیند و ترمز ها به خوبی نگیرد.

زمان تعویض لنت چرخ جلو بین ۲۰ تا ۳۰ هزار کیلومتر و لنت عقب بین ۷۰ تا ۱۰۰ هزار کیلومتر است.

شمع موتور

شمع خودرو از محافظی از جنس چینی و الکترود تشکیل شده است. این قطعه از یک طرف در محفظه احتراق و سیلندر و در طرف دیگر به وایر شمع متصل است که وظیفه آن رساندن جریان برق می باشد.

شمع موتور وظیفه انفجار در محفظه احتراق و در نتیجه حرکت دادن سیلندر ها به سمت پایین را دارند. با پاشیدن سوخت توسط سوزن سوخت درون سیلندر و فشرده شدن سوخت توسط سوپاپ ها شمع جرقه می زند و انفجار در محفظه احتراق رخ می دهد.

اگر شمع به خوبی و در زمان معین جرقه نزند و سوخت فشرده شده در محفظه احتراق با انفجار روبرو نباشد مانع حرکت سیلندر می شود. حتی باعث افزایش آلایندگی و صدمه به دیگر قطعات موتور می شود.

زمان تعویض شمع بسته به نوع شمع بین ۵۰ تا ۱۰۰ هزار کیلومتر است.

ضدیخ و آب رادیاتور

وظیفه ضدیخ ، پیشگیری از خوردگی قطعات در موتور، جلوگیری از تشکیل رسوبات ، یخ زدگی و جوش آوردن موتور می باشد.

آب خالص باعث رسوب در قسمت هایی که رادیاتور خورده شده می شود. به همین دلیل از آب رادیاتور بجای آب خالص استفاده می کند. یکی دیگر از خواص آب رادیاتور تقویت کننده ضدیخ است.

ضدیخ و آب رادیاتور هر هفته باید بازبینی شوند و در صورت کم کردن به رادیاتور اضافه گردد.

نکته

خاصیت ضدیخ حداکثر تا ۲ سال می باشد و بعد از آن می بایست ضدیخ موجود در رادیاتور تخلیه شود و ضدیخ جدید به آن اضافه گردد.

آب شیشه شور

این مایع به کمک برف پاک کن خودرو برای تمیز کردن انواع لکه و چربی و … از سطح شیشه خودرو و باعث بهتر شدن دید راننده درهنگام رانندگی می شود. یکی از مهم ترین کاربرد آب شیشه شور کمک کردن به تیغه برف پاک کن می باشد تا عمر تیغه برف پاک کن بیشتر شود و تیغه ها به خوبی عمل کنند. آب خالص بر خلاف آب شیشه شور است که به مرور زمان در مخزن رسوب کرده و در هنگام انتقال آب به چشمی آبپاش ، مواد رسوب کننده جلوی چشمی آب پاش را گرفته و مانع پاشیدن آب به شیشه می شود.

بعضی از آب شیشه شور ها دارای خاصیت ضد انجماد هستند که در سرمای بیش از حد باعث جلوگیری از یخ زدگی می شوند.

تسمه دینام و پروانه (تسمه هیدرولیک)

این قطعه برای انتقال نیرو به قسمت هایی از موتور همانند واتر پمپ ، فن رادیاتور ، دینام و هیدرولیک فرمان به کار برده می شود. تسمه دینام توسط قرقره ای به نام فولی سر میل لنگ به حرکت در می آید و با چرخش در فولی واتر پمپ ، فولی دینام ، فولی پمپ هیدرولیک و سیستم تهویه آن ها را کنترل می کند.

اما در بعضی از خودروها مانند پرابد این تسمه به دو بخش تسمه دینام و تسمه کولر تقسیم می شود و در دیگر خودرو ها (مانند پژو) همگی در یک تسمه (تسمه هیدرولیک) است.

در اثر چرخش تسمه بین فولی ها باعث ساییدگی و حرارت می شود و در نتیجه باعث فرسوده شدن لاستیک های تسمه می گردد. و در زمان پاره شدن مشکلات زیادی از قبیل شارژ نشدن باطری ،سفت شدن فرمان ، خنک نکردن اجزای موتور (بالا رفتن آمپر خودرو) و … می شود.

در صورت ایجاد پارگی ، ترک خوردگی و خشکی حتما آن را تعویض نمایید.

تسمه تایم

وظیفه این تسمه ، تنظیم زمان صحیح باز وبسته شدن سوپاپ ها براساس موقعیت پیستون ها است.

در بعضی از خودروها (مانند پژو ۲۰۶) اگر تسمه تایم در زمان کار کردن پاره شود باعث برخورد سوپاپ باز با پیستون در حال بالا آمدن می شود و سوپاپ ها را از بین می برد (به اصطلاح کج شدن سوپاپ) . اما دربعضی از خودروها (مانند پراید) در صورت پاره شدن تسمه آسیبی به سوپاپ ها و بخش های دیگر وارد نمی شود بلکه باعث خاموش شدن پیشرانه می شود.

زمان تعویض تسمه تایم متوسط مسافت بین ۶۰ الی ۸۰ هزار کیلومتر است.

گاز کولر

سیستم تهویه مطبوع خودرو از سه قسمت تشکیل شده است : کمپرسور ، کندانسور و اواپراتور. این سه قسمت باهم کار می کنند. گاز کولر (مبرد) از میان یک سیستم فشار بالا و فشار پایین عبور می کند. ازحالت گاز به مایع و دوباره به حالت گاز تبدیل می شود.

اگر گاز کولر به موقع شارژ نگردد ، خنک کننده خودرو در سیستم هواساز قادر به تبخیر نیست ، بنابراین هوا داخل آن نشت پیدا می کند.

به طور میانگین زمان شارژ کردن گاز کولر بین ۲ الی ۵ سال است.

دیسک و صفحه کلاچ

این قطعه وسیله ای برای انتقال چرخش از یک شفت به شفت دیگر می باشد به بیان ساده تر دیسک و صفحه امکان به حرکت درآوردن خودرو و عمل تعویض دنده را انجام می دهد.

بعد از مدتی در اثر کارکرد صفحه کلاچ که باعث ساییدگی می شود ، باید تعویض گردد. در صورت عدم تعویض صفحه کلاچ، هنگام گرفتن پدال کلاچ باعث لرزش در خودرو می شود و خودرو شتاب اولیه را نسبت به قبل را ندارد.

زمان تعویض دیسک و صفحه متوسط مسافت بین ۶۰ الی ۸۰ هزار کیلومتر است.

واشر سرسیلندر

این قطعه بین سیلندر و سرسیلندر قرار دارد که یک محفظه برای احتراق بوجود می آورد که می بایست آب بندی شده باشد تا از نشت مواد داخل سیلندر به بیرون جلوگیری کند. به دلیل مهم بودن کارکرد این قطعه، جنس آن از مواد نسوز و فولادی تولید می شود .

اگر واشر سرسیلندر در زمان معینی تعویض نگردد باعث اختلاط آب و روغن در موتور می شود. یکی دیگر از معایب تعویض نکردن واشر سرسیلندر ، سوختن خود قطعه بوده و حالت خود را ازدست داده و دیگر قابل آب بندی نیست و موجب آسیب زیادی به موتور خودرو می شود.

زمان تعویض این قطعه متوسط مسافت بین ۸۰ الی ۱۰۰ هزار کیلومتر است.

لاستیک (تایر)

همانطور که می دانید این قطعا تنها قطعه ای از خودرو می باشد که با سطح زمین در تماس است. به دلیل در تماس بود لاستیک با سطح زمین (آسفالت ، شن و ماسه ، خاک، گل و …) از مقاومت بالایی برخوردار است.

جنس لاستیک از کائوچو، لایه های استیل و پشم طبیعی تشکیل شده است. وظیفه این قطعه توانایی حمل بار، انتقال گشتاور ، رانش ، تحمل حرارت تا ۶۰ درجه و جذب ضربات وارده به چرخ جهت راحتی سرنشین خودرو است.

زمان تعویض لاستیک خودرو (به استثنا سوراخ شدن و ترک داشتن زود هنگام) متوسط بین ۷۰ الی ۱۰۰ هزار کیلومتر است.

استپر موتور

این قطعه بر روی دریچه گاز خودرو های انژکتور قرار دارد و وظیفه ی آن ثابت نگه داشتن دور آرام خودرو است. هنگامی که کمپرسور کولر در حال کارکرد باشد فشار (بار) به موتور وارد می شود ، این قطعه برای جلوگیری از فشار به موتور ژیگلور را کمی به عقب کشیده تا گاز خودرو کمی زیاد شود.

استپر موتور همانند ساسات عمل می کند به طوری که هنگام روشن کردن خودرو ژیگلور طوری تنظیم می کند که با اولین استارت روشن شود.

استپر موتور ممکن است بر اساس کارکرد به مرور زمان ضعیف تر شده و یا از کار بیفتد که باعث می شود دور موتور نوسان داشته و در جای خود ثابت نمی ماند و یا حتی باعث خاموش شدن خودرو شده و روشن نشود.

نکته 

استپر موتور می بایست در زمان مختلفی مورد بازبینی و شستشو قرار بگیرد تا بخوبی کار کند.

زمان تعویض استپر موتور متوسط مسافت بین ۳۰ الی ۵۰ هزار کیلومتر است.

سنسور اکسیژن

این قطعه الکترونیکی وظیفه دارد تا نسبت اکسیژن موجود درگازهای خروجی اگزوز را اندازه گیری کند. موتور نیازمند اکسیژن لازم برای فرایند احتراق می باشد و در صورتی که سوخت و اکسیژن به اندازه کافی نباشد عملکرد موتور دچار مشکل می شود. به همین دلیل از سنسور اکسیژن برای این کار استفاده می شود.

در صورت خراب بودن سنسور اکسیژن چراغ چک خودرو روشن خواهد شد و تاثیراتی همچون افزایش تولید آلاینده های موتور و افزایش میزان مصرف سوخت را دارد.
زمان تعویض سنسور اکسیژن بستگی به کیفیت ساخت قطعه داشته ولی به طور میانگین هر ۵۰ هزار کیلومتر است.

باتری

اولین قطعه مورد استفاده برای روشن شدن خودرو باتری می باشد. زیرا برای استارت زدن خودرو، اتوماتیک استارت نیاز به ولتاژ دارد. وجود باتری در خودرو باعث می شود تا نیروی کافی برای جرقه زدن ، روشنایی و … فراهم شود.

عواملی همچون سولفاته شدن باتری ، رسوب تشکیل شده در صفحات باتری براثر انبساط و انقباض باعث تخریب باتری می شود. بهترین راهکار جهت افزایش طول عمر باتری ، در فصل زمستان باتری را کاملا شارژ کنید و موتور را گرم نگه دارید. در فصل تابستان صفحات باطری را بازدید کرده و در صورت کمبود آب موجود در صفحات، آب باطری (آب مقطر) اضافه کنید.

زمان تعویض باتری بین ۱ الی ۲ سال است.

تیغه برف پاک کن

وسیله ای برای تمیز کردن سطح شیشه خودرو است.

انواع تیغه برف پاک کن 

۱- آلمینیوم (فابریک خودرو)

۲- ژله ای

تیغه برف پاک کن آلمینیوم 

در بیشتر خودروهای تولید شده از این نوع تیغه استفاده می شود. جنس تیغه از فلز آلمینیوم و جنس لاستیک تیغه از جنس پلاستیک فشرده است.

تیغه برف پاک کن ژله ای 

یکی از مدرنترین قطعاتی می باشد که می توان بحای تیغه آلمینیوم استفاده نمود.

جنس این تیغه از سیلیکون بوده که قابلیت انعطاف پذیری بهتری بر روی شیشه خودرو دارد . جنس لاستیک تیغه همانند تیغه آلمینیوم از پلاستیک فشرده می باشد.
عواملی همچون تولید صدای ناخوشایند تیغه هنگام تمیز کردن ، تمیز نکردن کامل سطح شیشه ، لرزش تیغه ها هنگام تمیز کردن نشانگر زمان تعویض تیغه خودرو می باشد .

زمان تعویض تیغه ها به طور میانگین هر یکسال یکبار است